Back تنمية بشرية (اقتصاد) Arabic التنمية البشرية ARZ Desenvolupament humà Catalan Ανάπτυξη του ανθρώπου (βιολογία) Greek Human development (economics) English Homa disvolviĝo Esperanto Desarrollo humano Spanish توسعه انسانی Persian Développement humain (économie) French Desenvolvemento humano Galician
Giza garapena, Nazio Batuen Garapenerako Programaren arabera, gizabanakoen garapena, aukera gehiago eta bizi-maila handia izateko, garapenaren erdigunean kokatzen duena da[1][2].
Nazio Batuen Garapenerako Programak bi adierazle garrantzitsu hartzen ditu kontuan: bata, garapenarena (giza garapenaren indizea), eta, bestea, pobreziarena (pobrezia multidimentsionalaren indizea).
- Giza garapena etengabeko prozesua da, eta pertsonen gaitasunak hazten, eta hobetzen ditu bizitzan zehar.
- Giza garapena ideia honetan oinarritzen da: pertsona guztiek dute hazteko eta garatzeko ahalmena, eta garapen horrek ekitatiboa eta iraunkorra izan behar du.
- Giza garapena ez da hazkunde ekonomikora bakarrik mugatzen; hezkuntza, osasuna, genero-berdintasuna, parte-hartze politikoa eta ingurumenaren babesa ere biltzen ditu.
- Giza garapenari hainbat faktorek eragin diote, hala nola baliabideak eta aukerak eskuratzeko aukerak, zerbitzu publikoen kalitatea, egonkortasun politiko eta soziala eta giza eskubideen babesa.
- Giza garapena funtsezko helburua da gobernuentzat eta nazioarteko erakundeentzat, pertsonen bizi-kalitatea hobetzea eta berdintasuna eta justizia soziala sustatzea baitute helburu.
- Azken hamarkadetan giza garapenean aurrerapausoak eman diren arren, oraindik ere erronka garrantzitsuak daude, hala nola pobrezia, desberdintasuna, diskriminazioa eta klima-aldaketa, eta, horiei aurre egiteko, ekintza politikoak behar dira.
- Giza garapena ez da gobernuen erantzukizuna bakarrik; gizarte zibilaren, enpresaren eta gizabanakoen parte-hartze aktiboa ere eskatzen du aldaketa positiboa eta iraunkorra lortzeko.
Laburbilduz, giza garapena dimentsio anitzeko prozesu konplexua da, pertsonen bizi-kalitatea hobetzea eta berdintasuna eta justizia soziala sustatzea bilatzen duena. Aurrerapen esanguratsuak lortu diren arren, erronka garrantzitsuak ere badaude, eta, horiei aurre egiteko, ekintza politikoak behar dira.
Gobernuz Kanpoko Erakundeak, batik bat, izan dira garapenaren ikuspegi hau mundu osoko politikarien agendan sartzen saiatu direnak. Garapenerako GKE bezala ezagutzen dira, munduan zehar, herri pobreen eta kultura baztertuen "garapena" bilatzen dutenak.
- ↑ «Home | Human Development Reports» hdr.undp.org (Noiz kontsultatua: 2023-10-07).
- ↑ Programa de las Naciones Unidas para el Desarrollo 2005